Mô tả: Dây leo quấn; thân nhẵn, hơi có góc cạnh, màu đỏ hồng, thường mang những củ nhỏ ở nách lá (dái mài). Rễ củ đơn độc hoặc từng đôi, ăn sâu vào đất đến hàng mét, hơi phình ở phía gốc, vỏ ngoài có màu nâu xám, thịt mềm màu trắng. Lá mọc so le hay mọc đối, hình tim, đôi khi hình mũi tên, không lông, dài 10cm, rộng 8cm, nhẵn, chóp nhọn, có 5-7 gân gốc. Cụm hoa đơn tính gồm các bông khúc khuỷu, dài 40cm, mang 20-40 hoa nhỏ màu vàng; hoa đực có 6 nhị. Quả nang có 3 cánh rộng 2cm. Hạt có cánh mào.
củ hoài sơn - củ mài trồng tại đà lạt - lâm đồng - duoclieusaigon.com
Củ hoài sơn hình thành từ chùm rễ, hình trụ và có khía ở phía dưới, chiều dài 50 cm.
Nhằm giúp người sử dụng bằng cảm quan có thể nhận biết được dược liệu hoài sơn tránh nhầm với Củ cọc, Củ cái gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị, thiệt hại về kinh tế. Chúng tôi xin nêu một số đặc điểm khác nhau của dược liệu để phân biệt như sau:
Hoài sơn là rễ củ của cây Củ mài (Dioscorea persimilis): Dược liệu đã chế biến thường là đoạn củ hình trụ thẳng hay cong, dài khoảng 15 cm, đường kính thường khoảng 2-5 cm. Mặt ngoài nhăn nheo, có sẹo, màu vàng nâu. Mặt cắt ngang mịn, trắng. Thể chất giòn, dễ bẻ gẫy.
Thành phần hoá học: Củ mài chứa tinh bột 63,25%, protid 6,75% và glucid 0,45%. Còn có mucin là một protein nhớt, và một số chất khác như allantoin, cholin, arginin, men maltose, saponin có nhân sterol.
Công năng: Kiện tỳ vị, ích tâm phế, bổ thận, chỉ tả lỵ.
Công dụng: củ mài cạo sạch vỏ, luộc, xào hoặc nấu canh ăn; có thể dùng ghế cơm để ăn như các loại khoai.
Hoài sơn được sử dụng làm thuốc bổ ngũ tạng, mạnh gân xương và dùng điều trị bệnh :
1. Người có cơ thể suy nhược;
2. Bệnh đường ruột, ỉa chảy, lỵ lâu ngày;
3. Bệnh tiêu khát;
4. Di tinh, mộng tinh và hoạt tinh;
5. Viêm tử cung (bạch đới);
6. Thận suy, mỏi lưng, đi tiểu luôn, chóng mặt, hoa mắt;
7. Ra mồ hôi trộm.
hoài sơn - củ mài - phơi sấy khô - dược liệu sạch - trồng tại đà lạt - lâm đồng
hoài sơn - củ mài - phơi sấy khô - dược liệu sạch - trồng tại đà lạt - lâm đồng
hoài sơn - củ mài - phơi sấy khô - dược liệu sạch - trồng tại đà lạt - lâm đồng
-----------------
Bộ phận dùng: củ hoài sơn - củ mài: củ khô
Tiêu chuẩn: dược liệu sạch, trồng tại Việt Nam
Màu trắng, trọng lượng trung bình: 0,2kg - 0,6kg/củ
Độ ẩm: tối đa 12%
Tạp chất: không có
Đóng gói: túi polyethylene 2kg, 4kg, 10kg, 50kg
Khả năng cung cấp: tấn/năm