Dược liệu sạch, hướng đi tất yếu
Thời gian gần đây, nguy cơ cạn kiệt
nguồn dược liệu, nguy cơ về dược liệu không an toàn, nguy cơ thiếu tri
thức về phát triển, bảo tồn, sử dụng dược liệu đang được cảnh báo rõ
nét. Từ đó gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh và kêu gọi mọi người góp sức
trong việc bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên. Nguy
cơ này một phần gây ra những thách thức nhất định cho các DN dược trong
khâu sử dụng dược liệu nhưng cũng cho thấy tương lai "lên ngôi” của
dược liệu sạch trong thời gian tới.
Sạch từ A đến Z
Là DN tiên phong trong việc xây
dựng một số quy trình sản xuất dược liệu sạch và chế biến sạch để bào
chế một số chế phẩm chất lượng cao” thông qua việc hoàn tất thành công
các đề tài khoa học liên quan, CTCP Traphaco đang từng bước đến gần hơn
với hình ảnh của DN phát triển các vùng dược liệu sạch tại
Việt Nam. Đề tài đã mở ra một hướng mới trong việc sản xuất, chế biến,
bảo quản, sử dụng dược liệu sạch, an toàn, đồng thời cũng góp phần bảo
vệ môi trường. Đây là tiền đề để sản xuất các sản phẩm từ dược liệu
sạch, an toàn, hiệu quả. Kết quả của đề tài đã và đang được ứng dụng để
sản xuất một số sản phẩm như cao actiso, viên bao đường Boganic, Hoạt
huyết dưỡng não, viên Sáng mắt …
Trong công tác nghiên cứu tái tạo,
bảo tồn nguồn dược liệu, ngoài các dược liệu đã được trồng phổ biến,
Công ty đã và đang góp phần phát triển một số dược liệu thế mạnh của
từng địa phương, trước hết tạo ra trữ lượng và chất lượng ổn định phục
vụ cho nhu cầu sản xuất kinh doanh của công ty.
Công ty đã mạnh dạn đề xuất và đã
được Nhà nước hỗ trợ kinh phí thực hiện đề tài cấp Nhà Nước "Nghiên cứu
trồng cây Chè dây an toàn làm nguyên liệu phục vụ sản xuất thuốc Ampelop
và các chế phẩm phòng, điều trị bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng”.
Nghiên cứu chế biến đảm bảo an toàn
và hiệu lực của thuốc luôn được công ty chú trọng. Ô đầu –Phụ tử là vị
thuốc quý trong đông y nhưng có độc tính cao. Công ty đã phối hợp với
các nhà khoa học thực hiện đề tài cấp Bộ "Nghiên cứu chế biến Phụ tử và
cao Phụ tử từ cây Ô đầu Sa Pa để chế tạo thuốc Bát vị Quế Phụ” nhằm thu
được sản phẩm an toàn, hiệu quả. Kết quả cho thấy Phụ tử sau khi chế có
độ an toàn cao, tác dụng cường tim tốt, hàm lượng các alcaloid có độc
tính cao nhóm diester alcaloid như aconitin đều giảm xuống đáng kể. Lần
đầu tiên, Công ty đã bào chế bài thuốc Bát vị Quế Phụ dạng viên nang
cứng, hiện đại hóa dạng bào chế cổ truyền, cho sản phẩm an toàn, hiệu
quả.
Có thể thấy, việc dược liệu sạch
không chỉ tạo ra những sản phẩm (dược phẩm) có chất lượng, an toàn và
hiệu quả (tiêu chuẩn vệ sinh cao) mà còn làm tăng thu nhập cho người
trồng, phục vụ tốt hơn cho công tác phòng chữa bệnh cho nhân dân, cũng
là góp phần nâng cao uy tín của doanh nghiệp.
Theo bà Vũ Thị Thuận, Chủ tịch HĐQT
Traphaco, để có được dược liệu sạch, ngoài khâu chọn giống, chọn đất,
nuôi trồng, chăm sóc thì thời vụ, thu hoạch, phương pháp thu hái, chế
biến, bảo quản giữ vai trò quan trọng, quyết định chất lượng dược liệu.
Tất cả các khâu này phải được tiến hành đồng bộ. Phát triển dược liệu
sạch một cách đồng bộ đòi hỏi phải quy hoạch được vùng nuôi trồng thích
hợp có thổ nhưỡng, khí hậu, sinh thái phù hợp nhằm đạt được dược liệu có
năng suất cao, chất lượng tốt, hiệu quả và đạt được các chỉ tiêu sạch.
Do vậy, việc triển khai dược liệu sạch sẽ được tiến hành tại nhiều địa
phương. Điều đó không những đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật về các địa
phương mà còn góp phần xoá đói giảm nghèo, tăng thu nhập cho nhân dân
các vùng trồng dược liệu.
Ngoài ra, để có được dược liệu sạch
khâu bảo quản cũng rất quan trọng. Vì vậy, cùng với việc nghiên cứu các
chế biến, kiểm tra các chỉ tiêu dược liệu sạch, chỉ tiêu về độ an toàn
các nhà khoa học Cty CP Traphaco đã nghiên cứu tìm ra phương pháp bảo
quản phù hợp đối với cúc hoa, bạch chỉ và actiso. Cũng với phương pháp
xông sinh truyền thống, họ đã tìm ra hàm lượng phù hợp cho từng loại cây
không để lại lượng tồn dư lưu huỳnh trong dược liệu, khiến cho chất
lượng dược phẩm được đảm bảo.
Song song với những hoạt động trên,
Traphaco cũng tiến hành khảo sát quy hoạch vùng trồng thuốc với những
yếu tố thổ ngưỡng, khí hậu, sinh thái, phương pháp thu hái. Các cuộc
khảo sát được tiến hành ở Vĩnh Phúc, Hà Tây, Lào Cai, Yên Bái, Lâm
Đồng…nhằm đảm bảo hiệu quả, đảm bảo các chỉ tiêu sạch của dược liệu.
Ước mơ xã hội hóa dược liệu sạch
Mới đây nhất, Công ty đã chính thức
ra mắt đã chính thức ra mắt bộ nhận diện cây thuốc Củ mài và vị thuốc
Hoài sơn”. Đây là 1 trong số 15 dự án nhận được tài trợ của "Chương
trình Ngày sáng tạo Việt Nam 2011”, được sự tài trợ của WB. Hiện, vị
thuốc hoài sơn chiếm 70% bài thuốc y học cổ truyền của Việt Nam. Còn tại
Traphaco, cây củ mài là dược liệu quý, thành phần quan trọng tạo nên
các sản phẩm dược chủ lực của Traphaco. Bởi vậy, việc nhận định thương
hiệu cây củ mài nhằm phân biệt rõ củ mài thật và củ mài giả giúp cho
công tác chăm sóc sức khỏe người dân được tốt hơn.
 |
Phát triển dược liệu sạch là nhu
cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh dược nếu muốn
từng bước hiện đại hóa và xuất khẩu ra thị trường nước ngoài; nó cũng
góp phần giải quyết vấn đề bức xúc của thời đại hiện nay là môi trường.
Hy vọng ước mơ xã hội hóa dược liệu sạch của Thạc sĩ Vũ Thị Thuận sẽ
nhanh chóng trở thành hiện thực để sức khỏe của người dân Việt Nam ngày
càng được chăm sóc, bảo vệ tốt hơn; từ đó góp phần giảm chi phí cho
người tiêu dùng.
Tâm Như
